-
1 propono
prō-pōno, posuī, positum, ere1) ставить впереди, выставлять (vexillum Cs; signum pugnae L); вывешивать ( edictum Su)p. aliquid oculis (ante oculos или in conspectum) C — показывать что-л.p. aliquid Su (venale C) — выставить что-л. на продажу (объявить о продаже чего-л.)animo aliquid p. L — вообразить (представить себе) что-л.2) объявлятьp. aliquid populo (in publicum или in publico) C — объявить о чём-л. публично, обнародовать что-л.3) предлагать (remedia morbo Nep; p. alicui quaestionem Nep); обещать (p. militibus praemia C)4) pass. proponi предвидеться (summa difficultas proponĭtur C)5) подвергать (telis fortunae vita proposita C)6) грозить, угрожать (improbis poenam p. C)7) представлять, воображать ( animo vim fortunae L)p. sibi aliquem ad imitandum C — поставить кого-л. себе в примерsibi spem p. alicujus rei bAl — льстить себя надеждой на что-л.8) задумывать, затевать, предпринимать ( iter Cs)p. aliquid animo Cs — задумать что-л. (решиться на что-л.)mihi propositum est hoc facere C — я решил это сделатьnihil erat propositum ad scribendum C — писать было не о чёмomni huic sermoni propositum est, ut... C — смысл всей этой речи состоит в том, чтобы...9) излагать, рассказывать (p. rem gestam Cs; de aliquā re Cs)aliquid pro certo p. Cs — утверждать что-л.10) устанавливать, постановлять, принимать (propositum consilium C)11) называть, упоминать ( viros notissimos C) -
2 habeo
uī, itum, ēre1)arma procul h. T — избегать войныquinquaginta milia in armis h. L — содержать 50-тысячную армиюб) удерживать, задерживать ( milites in castris Sl)3) сохранять, брать ( sibi aliquid C)res tuas tibi habeas (тж. habe и habeto) Pl, C etc. — возьми себе то, что твоё; ноconjugem suas res sibi h. jubere C — велеть жене забрать свои вещи, т. е. объявить ей о разводе4) произносить (orationem, sermonem, verba C etc.)5) (о заседаниях, собраниях) проводить (h. contionem, senatum C)6) содержать, заключать в себе (epistula nihil habet C; domus tres habuit thalamos O)7) устраивать, предпринимать (negotium, disputationem, censum C)8) совершать, проделывать, производитьgratulationem h. C — приносить поздравленияiter h. C, Cs, Just — совершать путьalicui honorem h. T etc. — воздавать (оказывать) кому-л. почести или C выплачивать гонорарrationem h. C — подсчитыватьh. aliquid curae Q, Nep — заботиться о чём-л.anxium aliquem h. PJ, T, bAfr — тревожить кого-л.certamen h. Fl — дать сражениеdolorem h. C — причинять боль, доставлять огорчениеsilentium h. Sl — хранить молчаниеh. aliquem despicātui Pl (ludibrio Ter) — презирать (высмеивать) кого-л.aliquem (in) magno honore h. Cs etc. — глубоко чтить кого-л.aliquem in odio h. C — ненавидеть кого-л.urbem in obsidione h. C — подвергать город осадеaliquem falsum h. O — обманывать кого-л.mare infestum h. C — делать море опасным ( для путешествий)portas clausas h. Pt — держать ворота на запореaliquem cognītum h. C, Nep etc. — хорошо знать кого-л.vectigalia redempta h. Cs — держать подати на откупе10) обращаться, поступать, обходиться (h. aliquem male Cs, benigne Sl; aliquem servorum loco h. Cs)11)а) рассматривать, считать (aliquem pro amico Cs; aliquid pro certo C)h. aliquid in aliquā re (inter aliquas res или alicui rei) C, L etc. — считать что-л. чём-л.et est turpe et apud omnes habetur Sen — это постыдно, да таким оно всеми и признаётсяsatis h. Sl — довольствоватьсяparum h. Sl — не довольствоватьсяaliquid aegre ( graviter) h. Sl, L — быть недовольным чём-л., ноgraviter se h. C — быть тяжело больнымб) pass. haberi быть на (хорошем) счету, пользоваться влиянием, иметь весhabes, habeberis Pt и quantum habeas, tanti habeāris погов. LM — есть у тебя кое-что, тогда и ты будешь кое-кем12)а) иметь, обладать (unicam filiam, magnam pecuniam C)б) владеть ( urbem Romam T)in praediis urbanis h. C — владеть городской недвижимостьюh. cuncta neque haberi Sl — владеть всем, но не быть подвластным никомуin nummis h. C — обладать наличными деньгамиamor habendi V etc. — любостяжание, стяжательствоin matrimonio (или uxorem) aliquam h. C etc. — быть женатым на ком-л.h. timorem C — бояться(hoc) habet! Pl, Ter, V — получил (по заслугам)!aliquem obvium h. O — встречать кого-л.(in) animo h. C — намереватьсяв) pass. haberi принадлежать (agri regi Apioni quondam habĭti T) или находиться, быть13) населять, жить, обитать, занимать (Capuam L; castra, tecta urbis Nep etc.)Syracusis h. Pl — жить в Сиракузах14) разводить, держать ( pecora Ph)15) лелеять, питать, испытывать ( odium in aliquem C — ср. 17.; amorem erga aliquem C; fidem alicui L; spem alicujus rei Sl etc.)h. spem de aliquo C — возлагать надежду на кого-л.16) быть в состоянии, мочь ( haec habeo affirmare L)17) причинять, вызывать, внушать ( laetitiam C)admirationem h. C — внушать удивлениеodium h. C — внушать ненависть (быть предметом ненависти) (ср. 15.)h. misericordiam C — возбуждать сострадание18) отличатьсяhabet hoc virtus, ut... C — особенность добродетели состоит в том, что...19) долженствовать, считать нужным ( habeo respondendum T)20) знать, быть знакомым (h. sententias C, consilia alicujus Su)non habeo, quod dicam C — не знаю, что мне сказатьhabendum est... C — следует иметь в виду...21) ( чаще se h. или haberi) чувствовать себя, находиться в каком-л. состоянии, обстоять (se bene, male h. Pl, Ter, C, L etc.)ut nunc res se habet C — так, как дело обстоит сейчасse graviter h. C и male morbo haberi Ap — быть тяжело больным; ноfacile haberi sine damno Sl — легко отделаться, не потерпеть никакого ущербаminus belle h. C — чувствовать себя неважноbene (se) habet C, L, Pt — хорошо, всё в порядке22) с part. pf. в значении прошедшего совершённого (зародыш прошедшего составного современных романских и германских языков, типа passe compose и past perfect)aliquid habeo ab aliquo emptum C — я что-л. купил у кого-л.habeo aliquid comprensum C — я что-л. понял -
3 pono
pōno, posuī (posīvī), positum, ere1)а) класть (aliquid in mensā Naev; finem vitae T)p. aliquid in manu Pt — вручать что-л. кому-л.se p. toro O — возлечь на ложеб) ставить, размещать ( sellam in foro C); выстраивать ( pedĭtes post equĭtes L); разбивать, располагать (castra in colle Cs; Roma in montibus posita C)p. aliquid in conspectu и ante oculos C — показать что-л. воочию (наглядно)в) ставить на стол, подавать (pocula V, QC); запечатлевать ( oscula in labellis Prp)2) бросать, кидать ( aliquid in flammam O); бросать, опускать ( ancoras L)3) сажать ( arborera H); сеять ( semina V)4) хоронить ( aliquem tumulo O)5) вкладывать, помещать ( pecuniam in praedio C)6) употреблять, использовать, распоряжаться (p. otia recte H); обращать, прилагать ( omnem curam in salute patriae C)7) складывать, сдавать на хранение ( testamentum in aerario Cs)8) делать ставку, ставить ( в игре или пари) ( aliquid Pl)9) назначать, устанавливать, обещать (praemium Sl, L)10) издавать ( leges C); придавать, давать (nomen alicui C etc.); определять ( alicui poenam C)p. de quo quis audire vellet C — предложить тему, которую желательно было бы сделать предметом лекции11) укладывать, приводить в порядок, причёсывать (comas, capillos O)12) приставлять ( scalas Cs)14) возлагать, надевать ( coronam in caput AG — ср. 19.)15)а) жертвовать, посвящать богам (ex praedā tripodem Delphis Nep)se p. totum in aliquā re C — целиком отдаться чему-лб) приносить, давать ( vota Prp)16) расставлять, располагать, дислоцировать ( duas legiones in aliquā regione Cs); выставлять ( vigilias Sl); приставлять ( alicui custodem C); помещать, переносить ( aliquem in caelo Just); переводить ( aliquem Thebis H); назначать ( Numĭdis imperatorem Sl)17)а) воздвигать (alicujus slatuam Nep; templa Jovi V); строить, устраивать (insidias contra aliquem C, Cs); основывать, сооружать, строить (aram L; urbem V)Tibur Argeo positum colono H — Тибур, заложенный аргосскими поселенцами18) изображать ( aliquem coloribus H); изваять ( Venĕrem marmoream H)19) сбрасывать с себя, скидывать, снимать (vestem C; coronam luctus gratiā C — ср. 14.; praetextam puerīlem T); откладывать ( librum de manibus C)20)а) обрезывать ( ungues H); сбривать ( barbam Su); терять ( vires V); ронять ( frondes V); складывать (arma C etc.); откладывать в сторону ( iracunda fulmina H); отбрасывать прочь (curas L etc.; metum O)nomine triumviri posito T — сложив с себя звание триумвираб) утрачивать, отдавать (vitam C etc.; spem Pl); заканчивать, прекращать ( bellum Sl)21) производить на свет, рожать ( utĕri onus O)22) успокаивать, унимать (magnos morūs Prp; freta H); униматься, утихать (venti ponunt V, O, AG)23)а) возлагать ( omnem spem in aliquā re Cs); полагать, считать, рассматривать (aliquem primum Nep; aliquid in mălis C)p. aliquid inter munĕra naturae J — относить что-л. к числу даров природыб) (пред)полагать (hoc posito atque concesso C)в) подвергать (aliquid in dubio L; caput periculo Pl); вменять ( aliquid in laude alicujus C); включать ( aliquem inter vatum choros H); утверждать, высказывать ( aliquid pro certo Cs)г) выдвигать (quaestionem L, Ph, Sen)aliquem in suspicione p. C — навлечь подозрение на кого-л -
4 sumo
sūmo, sūmpsī, sūmptum, ere [ sub + emo ]1)а) брать (librum in manūs C; arma Sl)gratā s. manu H — принимать с благодарностьюб) хватать, схватывать ( ferrum ad aliquem interficiendum L)sumpsisse probra, deinde saxa, postremo ferrum T — пустить в ход сначала ругательства, затем камни и, наконец, оружиеs. aliquem generum T — сделать кого-л. своим зятемв) брать в свои руки, захватывать (proelio sumpta Thessalia Fl)2) собирать, убирать ( frumentum ex agris Cs)3) брать взаймы, занимать (pecuniam ab aliquo Ter, C etc.)4) принимать ( cognomen C)s. vultūs acerbos O — принять суровый видs. animum ex eventu T — принимать решение в зависимости от исхода (дела)s. sibi imperatorias partes Cs — присвоить себе роль полководцаs. sibi arrogantiam Cs — обнаглетьs. animum T, O — (при)ободритьсяs. animum censoris H — принять на себя роль критикаs. superbiam H — проникнуться гордостьюs. vires H — усиливатьсяsupplicium de (или ex) aliquo s. Cs, L — казнить кого-л.poenam s. C — карать, мститьs. gaudia O, Calp — наслаждаться радостямиs. laudem O — стяжать славу5) принимать внутрь ( venenum Nep); есть (panem perfusum aquā frigidā Su; cibum Nep, Macr); выпивать (cyathos H; aquam M)7) усыновлять ( liberos Sl)8) приводить, упоминать ( homines notos C)s. aliquid argumenti loco C — привести что-л. в качестве доказательства10) выбирать, избирать (sibi philosophiae studium C; aliquem sibi imperatorem Nep)11) устанавливать, назначать ( colloquendi tempus Nep)12) покупать, приобретать ( obsonia parvo H)13) нанимать ( navem in aliquem locum C)14) тратить, расходовать (laborem frustra Cs)curis sumptus Poëta ap. C — измученный заботами15) предпринимать, начинать (operam C; bellum Sl)s. aliquem celebrare H — взяться прославить кого-л.sumpsi hoc mihi, ut ad te scriberem C — я решил написать тебе16) полагать, принимать (за основу) ( aliquid ad concludendum C) -
5 scio
īvī (iī), ītum, īre1) знать (quum videbis, tum scies Pl)aliquid (pro) certo s. Pl, C etc. — знать что-л. наверноеs. de, ex и ab aliquo Pl, C, L etc. — знать от кого-л.haud scio an C, Cs etc. — может быть, возможноnon satis scio L — право, не знаю, не вполне уверен2) узнавать, испытывать ( hostes id scient L)jam faxo (= fecero) sciatis Pt (угрожающе) — уж вы у меня узнаете3) знать толк, уметь, понимать, быть опытнымs. Graece C — владеть греческим языкомaliquā re uti s. C — уметь использовать что-л.s. fidibus Ter — уметь играть на струнных инструментахs. de legibus instituendis C — быть опытным законодателем4) знать, быть знакомым (s. aliquem Ap, Spart etc.)5) замечать, видетьcor dolet, quum scio ut nunc sum atque ut fui Pl — сердце болит, когда я вижу, кто я теперь и кем я былscires — сразу видно ( scires propaginem Gigantum e sanguine natam O) или можно подумать ( scires a Pallăde doctam O)6) решать, постановлять ( plebs sciebat L). — см. тж. sciens -
6 certus
a, um [ cerno ]1) верный, известный, не подлежащий сомнению ( res C)certum mihi est Pl, C etc. — знаю наверное, я уверенpro certo ( или certum) — наверное, с уверенностью (habere C, L etc., scire L, putare, negare, polliceri C, esse Q)ad certum redigere L — выяснить, точно установить, удостоверитьcertissimis criminibus et testibus fretus C — опираясь на самые бесспорные улики и свидетельские показанияfacere aliquem certiorem C, Cs etc. (реже certum Pl, V, O) de re aliquā или rei alicujus — уведомить кого-л. в чём-л.faciam te certiorem, quid egerim C — я поставлю тебя в известность о том, что сделаюCaesar certior factus est Cs — Цезаря уведомили; ноmilites certiores facit paulisper intermitterent proelium Cs — (Гальба) даёт указание солдатам прервать на короткое время сражение2) верный, преданный, истинный, надёжныйamicus c. in re incertā cernitur погов. Enn ap. C — истинный друг узнаётся в превратностях3) определённый, точный, твёрдо установленный (tempus, locus C; numerus Su); верный, несомненный ( lucrum Su)conviva c. H — постоянный сотрапезникnon quivis, sed c. quidam C — не любой, а вполне определённый4) правдивый, неложный (c. enim promisit Apollo H)5) уверенныйc. eventūs T — уверенный в (предстоящем) успехеspei c. T — полный надежды6) точный, добросовестный (naturaererum explorator Ap)7) бьющий без промаха, меткий ( sagitta H)8) решившийсяc. eundi V, O — решившийся идтиc. relinquendae vitae T (c. mori V) — решившийся умереть9) решённыйcertum atque decretum est non dare signum L — твёрдо решено и приказано не давать сигнала (к бою)certum est mihi ( consilium) или certa est mihi res aliquid facere Pl, Ter — я твёрдо решился что-л. сделать10) (= quidam) некоторый, известныйcerti homines C, L — некоторые люди -
7 sto
stetī, statum, āre(part. fut. staturūs; 3 л. pl. pf. поэт. иногда V stĕtĕrunt)1)а) стоять (ad januam C; stant ambo, non sedent Pl; circum aliquem C)stans pede in uno погов. H — стоя на одной ноге, т. е. не переводя дыхания, с величайшей быстротойб) стоять, находиться (eo loco VF; sub armis Hirt; ad ancoram in salo L, bAfr); стоять дыбом ( comae stetĕrunt V); торчать, вздыматься, подниматься вверх (turris ad auras stat V; stabat acuta silex V)в) твёрдо держаться (in acie s. ac pugnare L)animo s. C, H — быть бодрым или сохранять здравый смысл2) длиться, продолжаться ( diu pugna stetit L); существовать, оставаться, сохраняться (sine aliquā re s. non posse C)3) быть полным ( aliquā re)4) выставляться на продажу, продаваться ( certo aere Su)5) стоить, обходиться (magno pretio H; gratis s. alicui C; multo sanguine ea victoria Poenis stetit L)6) быть на (чьей-л.) стороне, стоять за, защищать (s. cum, pro или ab aliquo C, L, Nep; s. pro causā meliore QC)eventus belli, unde (= a quo) jus stabat, ei victoriam dedit L — исход войны дал победу тому, на чьей стороне было право7) быть против, противодействовать, сопротивляться, бороться (s. contra, adversus или in aliquem C, L, Nep, VP etc.; in Trojam s. O)8) покоиться, держаться, зависеть (stat salus in armis VF; regnum stat cpncordiā civium L)per Trebonium stetit, quomĭnus milites oppido potirentur Cs — от Требония зависело, что (т. е. из-за Требония) бойцы не овладели городомper ignorantiam stetit, ut... PJ — по неведению случилось то, что...9) останавливаться (equus s. loco nescit V); застывать (glacies stat iners H; stant ora metu VF); быть неподвижным, спокойным ( stantes aquae O); засесть, вонзиться ( alto stat vulnere mucro V); прекращаться, утихать, успокаиваться (ira, seditio stat T)10) оставаться верным, придерживаться, соблюдать (in aliquā re, aliquā re и alicui rei)in fide s. C — держать словоalicujus decreto s. Cs — подчиняться чьему-л. постановлениюfamā rerum s. L — придерживаться традицииs. voluntati alicujus Dig — исполнить чью-л. волю11) встречать одобрение, иметь успех, нравиться ( fabula stat H)12)а) быть твёрдым, определённым, решённым (stat sua cuique dies V; certus merenti stat favor Cld)б) impers. stat решено (non stat, quid faciamus L)
См. также в других словарях:
certain — et asseuré, Certus, Indubitatus. Certain de partir, Iam certus eundi. En certain temps, Rato tempore. Il est certain, Liquet, Certum, Non arbitrarium. Il n est rien si certain, Certo certius, B. ex Vlp. Pour certain, Nae, Nimirum, Plane, Verum… … Thresor de la langue françoyse
asseurer — Asseurer, actiu. acut. Est prins des Latins, et composé ores de Ad, et seur, qui est fait de Securus, (par syncope et apocope) et signifie rendre seur, et stable ce qui crolle, ainsi on dit asseurer une muraille, un plancher, une poutre qui s en… … Thresor de la langue françoyse
SABBATICUS Amnis — de quo sic Iosephus Bell. Iud. l. 7. c. 23. Τῖτος δὲ Καῖςαρ, κρόνον μέν τινα διέτριψεν εν Βηρυτῷ, καθὰ προειρήκαμεν. Θεᾶται δὲ κατὰ την` πορείαν ποταμοῦ φύ???ιν ἄξιον ἱςτορηθην̑αι. Ρ῾εῖ μὲν γὰρ μέσος Α᾿ρκαίας τῆς Α᾿γρίππα βα???ιλείας καὶ… … Hofmann J. Lexicon universale
Koth — 1. Alten Koth soll man nicht aufrühren. Lat.: Malum bene sopitum non est movendum. (Seybold, 296.) Ung.: Ne piszkáld a ganajt, ha nem büdös. 2. Auss Koth wird nichts anders als Staub. – Lehmann, 510, 26. 3. Besser am Koth gewinnen, als am… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Conspiración de Catilina — Este artículo trata sobre la conspiración en si. Para la obra de Salustio Crispo, véase De Catilinae coniuratione. Un nombre destaco sobre los demás, Lucio Sergio Catilina a quien la aristocracia romana temía, a él y a sus planes económicos que… … Wikipedia Español
certainement — Certainement, Certe, Enimuero, Nae, Nimirum, Porro, Proculdubio, Prorsum. Quidem certe, Siquidem, Vtique, Explorate, Indubitanter, Plane. Certainement il y a ici plus de mal que là de bien, Facile hic plus mali est, quam illic boni. Certainement … Thresor de la langue françoyse
craindre — Craindre, neut. penac. Metuere, Timere, Vereri, Est avoir peur, estre saisi de peur, Ainsi dit on, Il se craind du Roy, Metuit sibi a Rege, Liu. lib. 23. Je crains d asseurer cela, Pro certo ponere vereor, Liu. lib. 23. Craindre aucunement,… … Thresor de la langue françoyse
VENTUS — a veniendo; insigne Meteorum est, e quo Auguria quoque Veteribus captari consuevisle, testatur Luctatius Grammaticus ad l. 3. Thebaid. v. 665. ubi Statius, Ventisque aut alite visâ Bellorum proferre diem. Solent enim, inquit, Augures Ventorum… … Hofmann J. Lexicon universale
MARIA — I. MARIA Angliae Regina. Filia Henrici VIII. ex Catharina Arragonia, Eduardo VI. non sine veneni suspicione exstincto, successit A. C. 1553. Iohannâ Suffolciâ, quam Rex heredem scripserat, cum marito et socero Dudlaeo, aliisque, capite plexâ. Mox … Hofmann J. Lexicon universale
JURAMENTUM — in iudiciis et actionrbus, apud omnes semper gentes, cum circalitigantes, tum circa testes, non exigui usûs fuit: Unde Arist. μετα θείας παραλήφεως φάσις ἀναποδεικτος, cum divina sibi assumptione Dictio non demonstrabilis, Rhetoric. ad Alex.c. 18 … Hofmann J. Lexicon universale
PASCHA — improprie significat agnum Paschalem, dies festos, totamque illam celebritatem et observationem, imo apud B. Paulum ipsummet Christum per agnum Paschalem adumbratum; proprie vero transitum notat, non enim trahit originem nominis a verbo πάχω,… … Hofmann J. Lexicon universale